
RAZEM: 38 STRONA: 1 | 2 | 3 | .. | 7 | » |
KOCIEWIE-ŁAGODNA KRAINA 2016-06-08 Wycieczka zorganizowana przez Towarzystwo Przyjaciół Radzymina. Kociewie – kraina etniczno - kulturowa Pomorza, którą zamieszkuje około 340 tysięcy mieszkańców stanowiących ważną grupę społeczną Polski Północnej. Region zajmujący około 3,5 tysiąca km kw. Na pograniczu dwóch województw: pomorskiego i kujawsko – pomorskiego. Kociewie leży nad trzema rzekami: Wierzycą, Wdą i Dolną Wisłą. Kociewie i Kociewiacy - około 1 % Polski i około 1 % Polaków... Termin: 26 – 29 maja 2016. Zakwaterowanie: Ośrodek Wypoczynkowy w Ocyplu w lesie nad jeziorem. Dzień 1: Wyjazd z Radzymina o godz. 8:00 sprzed Sali Koncertowej (siedziba TPR) Przejazd po trasie: Radzymin - Modlin – Płońsk – Sierpc – Toruń – Skórcz - Ocypel. Wzięliśmy udział w uroczystościach Bożego Ciała w Karnkowie – małej miejscowości przy trasie10. Ciekawy kościół pod względem architektonicznym i historycznym. W Skórczu spotkanie z p. Radkiem mieszkańcem tych ziem, który pilotował nas po drogach i zabytkach regionu. Zakwaterowanie, obiadokolacja, Nocleg. Dzień 2: Po śniadaniu wyjazd • Gniew. Zwiedzanie z przewodnikiem najpotężniejszej twierdzy Zakonu Krzyżackiego po lewej stronie Wisły • Pelplin. Pocysterski zabytek architektury – Bazylika Katedralna w Pelplinie i Muzeum Diecezjalne z jedynym w Polsce egzemplarzem Biblii Gutenberga. Zwiedzanie z przewodnikiem. Starogard Gdański – stolica Kociewia. Powrót na obiadokolację, czas wolny. Ognisko. Dzień 3: Po śniadaniu wyjazd na trasę: Kościerzyna. Zwiedzanie miasta. Dzięki walorom krajobrazowym miasto jest popularnym centrum turystycznym. Będomin. Muzeum Hymnu Narodowego. Udział w spływie kajakowym rzeką Wdą. • Wirty – najstarszy w Polsce leśny park dendrologiczny. Powrót na obiadokolację. Spotkanie w Stowarzyszeniu Przyjaciół Ocypla. Dzień 4. Po śniadaniu ruszamy w drogę powrotną do Radzymina przez Czersk – Tucholę -Toruń – Płońsk …Radzymin. • Fojutowo. Nieplanowane odwiedziny w małej miejscowości, gdzie znajduje się najdłuższy w Polsce akwedukt, niosący wody Wielkiego Kanału Brdy nad Czerską Strugą. Powrót do Radzymina w godzinach wieczornych. Chwalono program wycieczki, pilota i niespotykanie dobre wyżywienie w ośrodku . |
BIAŁORUŚ 2015 2015-11-18 31.07-06.08.2015 1 dzień RADZYMIN - GRODNO 06:15 spotkanie uczestników przed Kolegiatą w Radzyminie. 06:30 – wyjazd w trasę. Przejście graniczne Bruzgi – Kuźnica Białostocka. Przyjazd do Grodna. GRODNO – spotkanie z miejscowym przewodnikiem polskojęzycznym i zwiedzanie: m.in. Stary i Nowy Zamek, kościół farny pw. Św. Franciszka Ksawerego, dom Elizy Orzeszkowej, cmentarz katolicki, Krzyż Katyński, objazd miasta. Obiadokolacja na mieście. Zakwaterowanie w hotelu. Nocleg. 2 dzień GRODNO – BRZOZÓWKA Po śniadaniu wyjazd w trasę i zwiedzanie: BOHATYROWICZE – grób Jana i Cecylii, mogiła powstańców 1863 r. BOGDANY – miejsce śmierci „Ponurego”. WASILISZKI – kościół, w którym był ochrzczony Czesław Wydrzycki (Niemen). Dom-muzeum Niemena. WAWIERKA – cmentarz katolicki, na którym był pochowany Jan Piwnik i groby jego kolegów. Przyjazd do Brzozówki. Zakwaterowanie w hotelu. Obiadokolacja. Nocleg. 3 dzień BRZOZÓWKA – BARANOWICZE Po śniadaniu wyjazd na zwiedzanie: NOWOGRÓDEK - dworek – Muzeum Adama Mickiewicza, pomnik i Kopiec Mickiewicza, ruiny zamku książąt litewskich na Górze Zamkowej, kościół farny – gdzie odbył się ślub Władysława Jagiełły z Zofią Holszańską a w wiele lat później chrzest Adama Mickiewicza. Odrobina czasu wolnego. JEZIORO ŚWITEŹ - jezioro opiewane przez Mickiewicza, ZAOSIE – zrekonstruowany zespół dworski w dawnym folwarku Mickiewiczów, muzeum poświęcone Adamowi Mickiewiczowi. Przyjazd do Baranowicz. Zakwaterowanie w Domu Pielgrzyma. Obiadokolacja. Nocleg. 4 dzień BARANOWICZE – NIEŚWIEŻ – MIR – BARANOWICZE Po śniadaniu wyjazd na zwiedzanie: NIEŚWIEŻ - zespół pałacowo – parkowy, dawna rezydencja i ośrodek dóbr Radziwiłłów; kościół katolicki pw. Bożego Ciała fundacji ks. Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki”; Brama Słucka, Ratusz. Wyjazd w trasę. MIR – zespół zamkowo – parkowy z zamkiem najlepiej zachowanym na Białorusi, od 2000r. wpisanym na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO; zabytkowa zabudowa rynku – kościół pw. Św. Mikołaja, cerkiew, jesziwa, synagoga, domy; Powrót do Baranowicz. Uroczysta kolacja przy muzyce. 5 dzień BARANOWICZE – SŁUCK – PIŃSK Po śniadaniu wyjazd do Pińska oraz zwiedzanie: SŁUCK – przepiękne nowe muzeum Pasów Słuckich. LENIN – cmentarz z unikatowymi drewnianymi macewami. Przyjazd do Pińska. Zakwaterowanie w hotelu. Obiadokolacja. Rejs statkiem po Pinie. Nocleg. 6 dzień PIŃSK i OKOLICE Po śniadaniu zwiedzanie Pińska: zwiedzanie miasta (katedra p.w. Wniebowstąpienia NMP, kolegium jezuitów fundacji ks. St. Albrychta Radziwiłła z XVII w, w którym przebywał Andrzej Bobola - ob. m.in. Galeria Obrazów oraz Muzeum Polesia Białoruskiego; kościół katolicki p.w. Św. Karola Boromeusza). Wyjazd do Motola muzeum wsi poleskiej – skansen. Powrót do Pińska. Obiadokolacja, nocleg. 7 dzień PIŃSK - WARSZAWA Po śniadaniu wyjazd w trasę i zwiedzanie: JANÓW POLESKI – miejsce męczeńskiej śmierci Andrzeja Boboli. HRUSZOWA – zachowany dąb Dewajtis. KOBRYŃ – dworek miejski zw. Domem Suworowa (w 1860 r. mieszkał w nim Romuald Traugutt); kościół katolicki pw. Wniebowstąpienia NMP z kwaterą żołnierzy polskich poległych w latach 1919-1920; cerkiew prawosławna pw. Św. Piotra i Pawła z pięknym nagrobkiem Aleksandra Mickiewicza (brata Adama) na przyległym starym cmentarzu katolickim; BRZEŚĆ – wycieczka objazdowa po mieście: gimnazjum, do którego uczęszczała Krystyna Krahelska; pomnik A. Mickiewicza; budynek, przy którym odbyła się wspólna parada niemiecko-radziecka 22 września 1939 roku. Odrobina czasu wolnego. Ostatnie zakupy. Wyjazd w stronę granicy, przejście graniczne Brześć - Terespol. Planowany przyjazd do Radzymina ok. godz.21.00. Tak był planowany ostatni dzień wycieczki. Niestety, przypadkowe zdarzenie drogowe naszego autokaru oraz niezrozumiała opieszałość służb granicznych, spowodowały, że do Radzymina dotarliśmy późną nocą. |
Towarzystwo Przyjaciół Radzymina kustoszem pamięci narodowej w Radzyminie. 2015-11-16 27 lat istnieje Towarzystwo Przyjaciół Radzymina i 27 lat trwa jego statutowa działalność krzewienia treści patriotycznych w naszym społeczeństwie. Mieszkańcy miasta najchętniej biorą udział w widowiskach patriotycznych przygotowanych przez młodzież szkół całej gminy Radzymin. 10 listopada, we wtorek Sala Koncertowa tak, jak co roku zgromadziła sympatyków, przyjaciół i członków TPR na kolejnym już 27 Wieczorze Patriotycznym zwanym też Wigilią Dnia Niepodległości. Przybyli Ci, którzy wierzą w sens tej działalności, których nie nudzą wspólne śpiewy narodowe oraz przedstawiciele władz, które patronują pracy TPR na rzecz naszego miasta . Program trwał około 3 godzin, ale prawie wszyscy dzielnie wytrwali do końca. Listopadowa pogoda sprzyjała naszemu patriotycznemu karaoke. Wśród gości byli: Wiceprzewodniczący Rady Miasta – Krzysztof Dobrzyniecki, Wiceprzewodnicząca Rady Powiatu Wołomińskiego Halina Bonecka, radzymińscy księża z prałatem Stanisławem Kuciem. Zaszczycił swoją obecnością Burmistrz Radzymina Krzysztof Chaciński, ,,oddział’’ radzymińskich ułanów, dyrektorów szkół, organizacji działających w mieście. Biało czerwone akcenty dekoracji, portret Marszałka, obecność sztandaru TPR i ,,Pieśń TPR’’ nadały całej uroczystości dostojny charakter obchodów święta w radości a zarazem w pełnym szacunku dla rangi Dnia Niepodległości. Wspólne obejrzenie filmu ,,Drogi do Niepodległości’’ i przemówienie prezesa Jana Wnuka wprowadziły zebranych w klimat tamtych dni, które przyniosły pokoleniu społeczeństwa wolność po latach rozbiorowej niewoli. Co roku TPR honoruje ludzi, którzy nie są jego członkami, lecz działają na rzecz stowarzyszenia oraz ludzi, którzy swym życiem dają przykład postaw patriotycznych. Niekiedy los stawia przed nami zadania, które w normalnych warunkach wydają się niemożliwe do przeżycia. W tym roku akt honorowego członka zarząd TPR przyznał pani Helenie Pawłowskiej, która jest od chwili jego powstania. Pani Helena, radzyminianka, jako dziecko była wywieziona wraz z rodzicami i młodszym bratem do Kraju Rad. Jej ojciec zginął w Ostaszkowie a ona sama jest jedną z nielicznych osób w Radzyminie, które doświadczyły tego tragicznego pobytu na nieludzkiej ziemi i tu powróciły. Młodzież z Zespołu Szkół Techniczno Zawodowych przedstawiła zebranym ciekawy program artystyczny urozmaicony filmową projekcją. Poprzez pieśń Jana Pietrzaka do zebranych dotarło, że to Radzymin jest ważnym miejscem na mapie Europy, bo tu właśnie ,,zetknął się z Zachodem Wschód’’ a efektem tego jest dzisiejsze świętowanie. Występ został nagrodzony solidnymi brawami a pani Ewelina Nikodymczuk i Aneta Szczepańska otrzymały kwiaty. Drugą część programu zebrani przyjęli z ogromną radością. Niektórzy wierni od lat goście zawsze na te wspólne śpiewy patriotyczne wyczekują. To wspólne śpiewanie ma nastrój niemal rodzinny. Na scenie pięcioosobowa grupka dzieci z radzymińskich szkół. Byli: Kuba Czerniec, Ania Rosłon, Arek Myśliwiec, Szymek Dobrowolski i Tosia Grzegorek. Śpiewano przy akompaniamencie pana Marka Stachiewicza. Każdą pieśń poprzedziła informacja o jej powstaniu i emocjonalnym oddziaływaniu jej na społeczeństwo nawet w okresie po odzyskaniu niepodległości. Urozmaiceniem we wspólnym śpiewaniu był piękny duet Kuby i Tosi w pieśni ,,Ułan i dziewczyna’’, za co publiczność nagrodziła ich gromkimi brawami. Dobrze, że co roku są śpiewane nowe pieśni, mniej znane, lecz porywające publiczność humorem i frywolnością. W końcowej części programu p. Halina Bonecka i p.Krzysztof Dobrzyniecki pięknie podziękowali wykonawcom i organizatorom tej biesiady patriotycznej za krzewienie, utrwalanie i przybliżanie treści patriotycznych i pielęgnowanie pamięci o historii pamiętnych dni, w których Radzymin odegrał bardzo ważną rolę. Organizatorzy dziękowali zebranym za przybycie tym, którzy swą obecnością dali wyraz patriotycznego zaangażowania w działalność TPR na rzecz środowiska. Dziękowano młodzieży, dyrektorowi Miejskiej Biblioteki Publicznej p. Arturowi Laskowskiemu – gospodarzowi sali, w której odbywała się impreza oraz p. Magdalenie Sasin i p. Adrianowi Pietrzakowi, którzy od kilku lat służą techniczną pomocą organizatorom i wykonawcom oraz władzom Gminy Radzymin za pomoc finansową, dzięki której ta uroczystość mogła odbyć się tak uroczyście. Pan Prezes TPR Jan Wnuk wygłosił wspaniały, bardzo patriotyczny toast godny tego święta: ,,Szczęść Boże Ojczyźnie miłej’’ życząc pomyślności wszystkim Polakom. Na zakończenie Sala Koncertowa rozbrzmiała radosnym śpiewem pieśni ,,Szwoleżerowie’’- więc pijmy zdrowie szwoleżerowie. Uroczystość prowadzili członkowie Zarządu TPR Anna Grzegorek – autorka tego artykułu i Zbigniew Tomczyk. Zarząd TPR dziękuje obecnym na spotkaniu. Tym, którzy towarzyszą nam wiernie od 1988 roku a szczególnie tym, którzy byli z nami po raz pierwszy. Sądzimy, że czas spędzony z nami sprawił Państwu radość. Końcową część spotkania goście i gospodarze spędzili w kuluarach Sali Koncertowej na skromnym poczęstunku przygotowanym dzięki funduszom z Gminy Radzymin. |
W Panteonie Pamięci Podziemnego Państwa Polskiego. 2015-11-14 6 listopada członkowie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, przedstawiciele Towarzystwa Przyjaciół Radzymina i młodzież trzech radzymińskich szkół wraz z nauczycielami przemierzyli szlak mjr Jana Piwnika ,,Ponurego’’ - Żołnierza Niezłomnego. Wydarzenie można śmiało nazwać międzypokoleniowym spotkaniem z historią. Najpierw odwiedziliśmy Wąchock, znane w kraju miejsce pamięci narodowej, przede wszystkim dzięki ścisłym związkom z legendą oddziału "Ponurego", którego doczesne szczątki w 1988 roku zostały przywiezione ze wsi Wawiórka koło Nowogródka na Białorusi do Wąchocka i złożone w krużgankach klasztoru Cystersów. Jan Piwnik- oficer września 1939 roku, cichociemny, oficer Komendy Głównej ZWZ i dowódca II odcinka ,,Wachlarza’’, w 1943 roku objął stanowisko szefa Kedywu Okręgu Radomsko- Kieleckiego AK i dowódcy Zgrupowań Partyzanckich. Przeniesiony do oddziału partyzanckiego pod Nowogródkiem, zginął podczas jednej z potyczek. Współtowarzysze walki i rodzina przez wiele lat starali się o sprowadzenie prochów mjr Piwnika do Ojczyzny, w rodzinne Góry Świętokrzyskie, aby znalazł spokój wieczny w miejscu, które było najbliższe Jego sercu. My mogliśmy oddać hołd temu wielkiemu patriocie i innym żołnierzom Armii Krajowej, których nazwiska upamiętniają tablice umieszczone na murze okalającym klasztor. Warto nadmienić, że Opactwo Cystersów w Wąchocku, a szczególnie kościół pw. św. Floriana to niezwykła perełka sztuki romańskiej, jakich dzisiaj już mało. W murach klasztoru koniecznie należy zobaczyć Muzeum Ojców Cystersów, w którym znajdują się m.in. zbiory pamiątek narodowych przekazane przez ks. ppłk. Walentego Ślusarczyka. Potem udaliśmy się na obrzeża Puszczy Świętokrzyskiej- na Wykus, gdzie znajdowała się baza zgrupowań partyzanckich ,,Ponurego’’ i ,,Nurta’’ w czasie II wojny światowej. Głęboko w lesie stoi kapliczka Matki Boskiej Bolesnej, gdzie wyryto 123 pseudonimy poległych w czasie wojny. Tam został też pochowany w 1994 roku major Armii Krajowej ,,Nurt’’- Eugeniusz Kaszyński, którego prochy sprowadzono z Londynu. Na Wykusie również zapłonął znicz z Radzymina. Dalej szlak mjr. ,,Ponurego’’ poprowadził nas do Janowic- miejsca urodzenia, gdzie mogliśmy zobaczyć Jego rodzinny dom. Chwilą zadumy i płonącym zniczem uczciliśmy też pamięć bestialsko pomordowanych przez Niemców mieszkańców wsi Michniów. Ogromne wrażenie wywarła na nas michniowska Pieta i powstające tam mauzoleum. Właśnie taką pamięć o Żołnierzach Armii Krajowej należy budować, przypominać o tych, którzy oddali życie w zrywach narodowych. Tego nauczyła nas ta patriotyczna wycieczka, za zorganizowanie której uczniowie i nauczyciele Zespołu Szkół w Słupnie, Gimnazjum nr 1 im. mjr Stefana Waltera w Radzyminie i Zespołu Szkół w Załubicach Starych dziękują Prezesowi Towarzystwa Przyjaciół Radzymina, Panu Janowi Wnukowi. Inicjatywa ta mogła zostać zrealizowana dzięki finansowemu wsparciu Gminy Radzymin, za które serdecznie dziękujemy. |
Dziękujemy za Ojczyznę – Panie Komendancie ! 2014-11-20 Pod takim hasłem Towarzystwo Przyjaciół Radzymina zorganizowało tegoroczny Wieczór Patriotyczny z okazji więta Niepodległoci. To już 96 rocznica odzyskania niepodległoci po raz 26 organizowana przez nas bo tyle już lat pracujemy na rzecz promowania Radzymina. Od kilku lat dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej pan Michał Kamiński jest współorganizatorem naszej imprezy i wraz ze swoimi pracownikami aktywnie włšcza się do pracy z TPR. Pan Michał dba o oprawę wizualno - akustycznš całej imprezy i robi to po mistrzowsku , nigdy nie odmawia nam swej pomocy. Dziękujemy! W tym roku zaproszeni gocie dopisali wyjštkowo. Swojš obecnociš zaszczycili nas: Przewodniczšca Rady Powiatu pani Marta Rajchert z radnymi, Burmistrz Radzymina Zbigniew Piotrowski, Przewodniczšcy Rady Urzędu Miasta i Gminy Radzymin Marek Brodziak z z-cš Teresš Jók i radnymi, Prezes wiatowego Zwišzku Żołnierzy Armii Krajowej Edmund Muszyński, ks. Prałat Stanisław Kuć, dyrektorzy placówek owiatowych i zakładów pracy. Nasz ,,Wieczór Patriotyczny'' ma już swój ceremoniał. Obowišzkowo wprowadzenie sztandaru, hymn narodowy, ,,Pień Przyjaciół Radzymina'' i film pt. ,,Polskie drogi do Niepodległoci''. Nie mogło też zabraknšć modlitwy za Ojczyznę, którš poprowadził obecny z nami nasz proboszcz ks. Stanisław Kuć. I dopiero po tym prezes TPR Jan Wnuk niezwykle emocjonalnie, ze wzruszeniem przekazał nam słowa o wydarzeniach towarzyszšcych odzyskaniu niepodległoci po 123 latach niewoli i o roli jakš w tych wydarzeniach odegrał Radzymin. I od 26 lat te same słowa zostały powtórzone przez całš widownię ,,Szczęć Boże Polsce'' - to było wzruszajšce. Tak jak zawsze doceniajšc inicjatywy społeczne na rzecz TPR prezes wręczył podziękowania ,,Aneksy dziękczynne'' osobom wspomagajšcym nasze działania na rzecz miasta. W tym roku otrzymali je: państwo Jadwiga i Sylwester Pacikowie, pan Jakub Grzegorek za wsparcie finansowe wydania ksišżki pt. ,,Tu Radzymin mój'', pani Małgorzata Puzio za przygotowanie dwóch programów artystycznych w bieżšcym roku z grupš dzieci, pan Marek Stachewicz za oprawę muzycznš ,,patriotycznego karaoke'' oraz Zespół Szkół Terenów Zieleni za obsługę kelnerskš naszych uroczystoci. Pani Bożenna Bońska odbierajšc dyplom obiecała przygotowanie za rok uroczystoci patriotycznej włanie przez młodzież Zespołu Szkół Terenów Zieleni. ,,Wieczór Patriotyczny'' to spotkanie pokoleń. Z jednej strony gocie i członkowie TPR, a na scenie najmłodsi mieszkańcy Miasta Cudu nad Wisłš. I ci najmłodsi zaprezentowali spektakl dumnie zadedykowany ,,Ojczynie naszej''. Wystšpiła 14 osobowa grupa dziecięco-młodzieżowa Warsztatów Teatralnych działajšca przy Sali Koncertowej w Radzyminie pod kierunkiem aktorki Małgorzaty Puzio. Zaciekawienie zebranych wzbudził prolog do widowiska autorstwa Roberta Miękusa. Nigdy dotšd nie dociekalimy co naprawdę wydarzyło się 11 listopada 1918 roku w Radzyminie. Dziękujemy pani Małgorzacie za ciekawš interpretację tekstów poetyckich, za fajnš, żywiołowš grę młodych aktorów. Bardzo się starali i gratulujemy. Oni od niedawna sš aktorami, sš uczniami różnych szkół i dobrze, że połšczyła ich miłoć do aktorstwa. Dzięki temu potrafili wczuć się w grę i oddać ducha tej epoki. Miło nam, że do udziału w spektaklu włšczył się Cezary Wnuk członek TPR, Julia Grzegorek, która wzruszajšco zapiewała ,,pij syneczku'' oraz jej siostra Tosia. Obie wystšpiły z grupš teatralnš gocinnie. Artystów nagrodzono oklaskami. Miłe słowa uznania przekazał im też Burmistrz Zbigniew Piotrowski i jako pierwsi w mieci otrzymali nowo wydany przez Bibliotekę Publicznš album ,,Radzymin małe miasto - wielka historia''. Paniš Małgorzatę Puzio obdarowalimy bukietem kwiatów, życzšc dalszych sukcesów. Drugš częć programu zatytułowalimy ,,patriotyczne karaoke'' taki ,,piewnik narodowy''. Najstarsi wierni uczestnicy naszych spotkań czekajš na nie z utęsknieniem. Od 4 lat prowadzšca wprowadza widownię w zamierzchłe czasy ,,malowanych dzieci'' w lata dwudzieste, rodowisko życia legionistów. W tym roku piewalimy piosenki kawaleryjskie, niektóre nawet bardzo frywolne. Wzruszajšcš inscenizację piosenki ,,Orlštko'' przedstawili Mikołaj Berta i Kuba Czerniec. Nie byłoby tego piewania, gdyby nie wspaniały akompaniament pana Marka Stachewicza, który do współudziału w piewaniu przygotował 7 osobowš grupkę młodocianych, w wieku ,,od przedszkola do Opola''. To było co nowego w naszym spotkaniu, ale się sprawdziło i widownia przyjęło to bardzo mile. Jak zwykle nasze wspólne piewanie kończy pień ,,Więc pijmy zdrowie szwoleżerowie''. Pułkowe bale kawalerzystów też zawsze kończyły się toastem. My lampkš wina, dzieci szklaneczkš soku spełnilimy toast wygłoszony przez prezesa Jana Wnuka. Ojczynie naszej życzylimy pokoju i szczęliwych Polaków. Prowadzšca Hanna Grzegorek i Jerzy Berta zaprosili zebranych na kawę i herbatę i resztę wieczoru spędzilimy w miłej towarzyskiej atmosferze. Tš częć spotkania zorganizowalimy dzięki dofinansowaniu Urzędu Miasta i Gminy Radzymin, za co władzom miasta dziękujemy w imieniu goci i naszym własnym. |
RAZEM: 38 STRONA: 1 | 2 | 3 | .. | 7 | » |